Film review: Tiếng gọi tình yêu giữa lòng thế giới (Socrates in love)

Chưa phim nào đem lại cho tôi một cảm giác dịu dàng như Sekaichuu. Với cốt truyện dễ gặp (và dễ đoán): một mối tình trung học đẹp nhưng dang dở, thế nhưng những gì Sekaichu mang lại còn nhiều hơn sự nối tiếc hay nỗi buồn, mà đó là những niềm vui, nụ cười, sự quan tâm ấm áp của gia đình, sự thương yêu của thầy cô, và tình bạn trong sáng của tuổi học trò. 

Aki và Saku yêu nhau khi hai người mười bảy tuổi. Aki mất năm 17 tuổi. Hai câu đơn giản là đủ để tóm tắt cho toàn bộ phim, thế nhưng đâu là điểm đặc biệt để tôi khóc cười suốt 11 tập phim?

Khi tôi khóc vì Aki, đó không phải đơn thuần là khóc cho cái chết của một cô gái trẻ. Đó là khóc cho một người con gái luôn cố gắng sống hết mình nhưng lại chưa thể hoàn thành những gì cô mơ ước: trở thành một biên tập viên truyện tranh dành cho thiếu nhi. Đó là khóc vì thương cho một người mẹ đồng cảm với những rung động mới lớn của cô con gái: đã nói dối người bố giúp con gái khi Aki trốn đi picnic với Saku; và cũng là người mẹ rắn rỏi cùng con vượt qua bệnh tật: bà luôn dấu những giọt nước mắt, lúc nào cũng thể hiện sự điềm tĩnh đến phi thường "Khóc nhiều quá rồi thì phải cười chứ con". Đó là khóc vì người bố nghiêm nghị đến hơi lạnh lùng: đối với ông và cũng như đại đa số người Nhật khác, chỉ có sự làm việc chăm chỉ và kết quả thành công mới là thước đo cho giá trị của một con người, thế nên lúc nào ông cũng thể hiện sự kỳ vọng rất lớn cho con gái, và luôn nói cùng một câu "Cố lên nhé!", nhưng cuối cùng cũng chính người đàn ông gia trưởng tưởng chừng rất độc đoán đó đã hạ mình cuối đầu để xin bố của Saku cho Aki và Saku chụp chung tấm ảnh mặc váy cưới và đồ vest khi biết Aki không còn bao nhiêu thời gian.


Khi tôi cười vì Saku, đó không phải đơn thuần là cười vì một chàng trai đôi khi có những hành động ngây ngô. Đó là cười khi Saku càu nhàu vì ông nội bất thình lình nhảy lên yên xe sau của cháu trai vì lời hứa lúc ba tuổi của Saku "Vì mày đã hứa chở ông suốt đời, nhớ không?". Đó là cười khi bố Saku quyết định giữ lại tiệm chụp ảnh của ông nội như giữ lại những ký ức về gia đình và người bố đã khuất một cách bất ngờ khi người mua đã ngồi vào bàn và hai bên chuẩn bị ký giấy tờ: "Tao không nói trước với mẹ mày vì thế nào cũng bị phản đối". Đó là cười khi thấy bố Saku ngồi trên bờ sông buổi chiều hoàng hôn sau khi đưa ra quyết định giữ lại tiệm ảnh, ông suy nghĩ về những nhu cầu cơm áo gạo tiền bề bộn của cuộc sống, thì mẹ Saku đạp xe đạp đến chỗ ông ngồi, hút điếu thuốc chuyền từ tay chồng mình, thở một hơi thật dài và rồi "Thôi thì tôi sẽ đi làm thêm, rồi sẽ ổn thôi" mặc dù với tâm lý tự nhiên của người phụ nữ luôn muốn bảo đảm cuộc sống đầy đủ và ổn định cho gia đình đã không cho phép bà đồng ý với quyết định của chồng. Đó là cười khi em gái của Saku với nụ cười tinh nghịch đã trêu chọc anh trai.

Khi tôi khóc và cười cùng Aki và Saku, đó không chỉ đơn thuần là khóc và cười vì một chuyện tình trung học đẹp nhưng kết thúc dở dang. Đó là tôi cười khi cậu bạn Oki của Saku quyết định lên Tokyo để tìm lại người yêu cũ mặc dù trong suốt một năm qua cậu không hề nhận được liên lạc từ cô gái, và không có gì chắc rằng cô gái vẫn dành tình cảm cho Oki. Đó là tôi khóc khi Ueda, vào ngày Oki quyết định lên tàu đi Tokyo đã lao theo con tàu mà bày tỏ tình cảm dành cho Oki. Đó là tôi cười khi thấy Nakagawi với hành động vụng về của mình đã che dấu tình cảm dành cho Aki khi biết thằng bạn thân của cậu và Aki đã mến nhau rồi. Viết đến đây tôi bỗng nhớ lại một phân đoạn của phim My Boss My Hero, đại ca khét tiếng giang hồ, sau 34 năm sống trong cảnh sung sướng, muốn gì là dễ dàng đạt lấy, cuối cùng đã bật khóc khi nhận ra rằng không phải mình có thể có được tất cả những gì mình muốn. Chính vì thế, tôi đã khóc khi Ueda lao theo con tàu mà bày tỏ tình cảm cho Oki, và Oki đứng trên con tàu quay đầu nhìn cô bạn thân của mình mà mắt trĩu xuống, không thể làm gì. Một cảm giác bất lực. Thôi đành là thế. Có những tình cảm chỉ có chiều đi chứ không thể có chiều ngược lại, một cảm giác buồn đến nao lòng.

Tôi càng nhớ đến cô giáo của Aki, và Saku. Cô là một giáo viên nghiêm khắc nhưng cũng đầy tình thương và sự cảm thông với học trò. Khi biết Aki và Saku mến nhau, cô đã ý nhị khéo léo có những hành động dặn dò cả hai. Lời nói trôi qua tai còn hành động thì dễ dàng đi vào tim, có lẽ cô giáo nghĩ thế. Trong bức ảnh Aki và Saku chụp hình đám cưới cùng gia đình, và bạn bè cô giáo cũng có mặt trong tấm ảnh. Thật tuyệt vời làm sao khi cô giáo trở thành một thành viên quen thuộc và yêu thương của gia đình. Tôi ghen tị với mái trường nghiêm khắc mà cũng đầy tình thương của Aki và Saku.

Trung tâm của bộ phim là chuyện tình của Aki và Saku, và tôi đương nhiên không thể không nói về tình cảm trong sáng và ngọt ngào này rồi. Bạn có tin vào số phận hay tình yêu sét đánh, rằng bỗng một ngày có một thế lực hay sức mạnh vô hình nào đó kéo bạn vô thức đến gần và che dù cho cô bạn đang đứng đọc diễn văn trong mưa? Tôi thì tin, dù tôi chưa yêu lần nào, tôi vẫn tin có những tình cảm đến một cách bất ngờ, nhưng tôi gọi đấy là tình cảm, là mến, chứ không phải là yêu. Hai người có thể mến nhau ngay từ phút đầu gặp gỡ, nhưng để yêu nhau, thì đó là cả quá trình tìm hiểu nhau và phát triển tình cảm. Chính vì thế, tôi yêu Sekaichuu, tôi yêu cách lần lượt Aki và Saku đã mở rộng lòng để người kia bước vào cuộc đời mình, tôi yêu cách cả hai thấy được điểm đáng yêu, và cả điểm xấu xí và học cách chấp nhận nhau. Saku đã nói với Aki trên ngọn núi: "Bà của mình là người thích lặn thế nên lúc nào da cũng cháy nắng và có nhiều tàn nhang. Mồm miệng bà cũng ghê gớm, lúc nào bà cũng gọi ông là một kẻ vô tích sự. À thì ông cũng gọi bà là mụ già xấu xí. Nhưng mình lại thích như vậy. Xấu xí, già cả, tàn nhang, ghê gớm, vô dụng, ... mình muốn tập cách chấp nhận những điểm xấu xí của người mình yêu, mình muốn một tình yêu như vậy, cho nên Aki à, cậu cứ hãy cứ là bản thân cậu thôi" hay Saku nói với Aki trong những tháng ngày Aki điều trị bệnh: "Aki à, cậu không cần tỏ ra mạnh mẽ với mình đâu".

Khi Saku và Aki bước vào cuộc đời của nhau, điều đó cũng đồng nghĩ với việc cả hai người đã có một người bạn đồng hành trên con đường tìm kiếm cuộc đời. Khi ông Saku mất, chiếc yên xe của Saku bỗng trở nên nhẹ bẫng, Aki đã hứa sẽ là người thay thế cho ông, ngồi sau lưng Saku để chiếc yên xe không nhẹ nữa; Aki cũng chính là người giúp Saku hoàn thành tâm nguyện của ông nội. Đối với Aki, giờ đây cô đã có chỗ dựa và niềm tin vững chắc cho mình, vì sau những áp lực mà bố tạo ra, giờ đây cô đã có bờ vai của Saku để dựa vào mỗi khi mệt mỏi. Chính Aki đã dựa vào vai Saku khi cô nhìn lên bầu trời đầy sao và nói về ước muốn trở thành một biên tập viên truyện tranh thiếu nhi của mình. Đối với tôi, tình cảm của Aki và Saku là thật, có thể họ đến với nhau như định mệnh như một câu chuyện cổ tích thế nhưng tình cảm của họ được xây dựng một cách thực tế và vững chắc. Đó là khi hai người yêu nhau để cùng nhau hoàn thiện chính mình chứ không phải một thứ tình cảm nhạt nhẽo bông đùa theo kiểu đôi ta cùng nhau đi ăn kem vài ngày, nhắn vài chục tin nhắn, hay "yêu vì bỗng nhiên yêu thế thôi" mà tôi thấy nhan nhản trong cuộc sống.

Aki mất đi, Saku dành đến 17 năm chạy trốn với sự thật "hôm nào thức dậy tôi cũng thấy mình đang khóc, không phải khóc vì những chuyện đã xảy ra, mà khóc vì trước mặt tôi là một vực sâu thăm thẳm, và tôi không thể nào vượt qua nếu không có nước mắt", cuối cùng cũng nhận được thông điệp của Aki. Saku không chọn cách quên đi Aki, anh chỉ chọn cách không để nỗi đau mất Aki thường trực choáng ngợp trong trí óc. Như một định mệnh, 17 năm sau, lúc này đã trở thành bác sĩ, anh khuyên một người phụ nữ giữ lại đứa bé, trở thành cha đỡ đầu của đứa bé, và chính người phụ nữ, người bạn này là người giúp Saku dần vượt qua "vực thẳm", mà có lẽ không phải vượt thẳm nào cả, mà là một bức tường Saku tự dựng lên để cách biệt mình với thế giới để anh có thể sống mãi với những ký ức về Aki của tuổi 17. Giờ đây, Saku mở lòng mình với người bạn và đứa bé. Saku hiểu sẽ đến một ngày nào đó, ký ức về Aki tuổi 17 sẽ không còn in đậm trong tâm trí, sẽ không còn quấn vào hơi thở đều đặn như lẽ sống, thế nhưng, cũng như ước muốn của Aki, anh chấp nhận điều đó.

Một trong những điểm tôi yêu nhất về phim Nhất là sự gần gũi và thực tế của nó. Xuyên suốt mười một tập phim Sekaichu là một mối tình trung học nhịp nhàng trong một bài ca hòa ca dịu dàng về cuộc sống. Là những cô cậu học sinh với những bận tâm về bài vở, những rung động đầu đời trong sáng; là những thầy cô nghiêm khắc với kết quả học tập của học sinh nhưng cũng dịu dàng tâm lý; là những bậc cha mẹ với những mối lo toan rất thường về cơm áo gạo tiền, về công việc xã hội, về sự thành công của con cái. Thế nhưng điểm sáng nhất là tình cảm gia đình, tình cảm bạn bè, và tình cảm đôi lứa. Tuy có kết thúc buồn, nhưng Sekaichuu không bi lụy. Saku, như chính cách anh lựa chọn ngăn cách với thế giới, nay một lần nữa quyết định bước ra vỏ ốc mình tự dựng ra. Tôi thích cách giải quyết vấn đề như thế này. Chính quyết định của con người mới là chìa khóa giải quyết bế tắc, chứ không phải là thời gian hay bất kỳ yếu tố ngẫu nhiên nào khác :) Như câu cuối cùng Aki đã nói với Saku "Cố lên nhé!", Saku vẫn tiếp tục bước đi, dẫu cho bên anh lúc này thật khó khăn khi không còn Aki nữa. Đó là một thông điệp lạc quan và tràn ngập tình yêu cuộc sống.

Đánh giá:

- Nội dung: Nội dung quen thuộc và dễ đoán thế nhưng những chi tiết về gia đình, bạn bè được hòa quyện khéo léo khiến bộ phim trở nên gần gũi và chân thật. Khi xem phim, ta có cảm giác xem một lát cắt nguyên vẹn của cuộc sống chứ không phải một tấn bi kịch được lãng mạn hóa để cố tình lấy đi nước mắt khán giả

- Diễn xuất: Các diễn viên đều thể hiện xuất sắc nhân vật của mình trong phim. Yamada Takayuki với dáng vẻ hơi ngây ngô khờ khạo cùng ánh mắt sâu biên biếc đã lấy đi không biết bao nhiêu nước mắt khán giả. Ayase Haruki với nụ cười thiên thần đã khắc họa một Aki thánh thiện trọn vẹn. Cảnh Aki ôm ấy Saku và nói Aki sẽ thay thế ông nội ngồi trên yên xe của Saku là một những cảnh đẹp nhất mình từng được xem, lúc ấy trông Aki vô cùng hiền dịu, trong sáng và thánh thiện. Yamada Takayuki và Ayase Haruki đã dành giải thưởng Nam diễn viên chính xuất sắc nhất, Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất, đồng thời nam diễn viên Tanaka Koutaro trong vai Oki cũng dành giải Diễn viên triển vọng xuất sắc nhất tại giải thưởng truyền hình Nhật Bản lần thứ 42.

- Quay phim & Bối cảnh & Âm nhạc: Đặt bối cảnh những năm 1980 (khi Aki và Saku ở độ tuổi 17), bộ phim quay tại một trị trấn rất đẹp, vừa có biển, có đảo, có núi, trông rất nên thơ. Đặc biệt phim quay ngoại cảnh tại Australia rất đẹp (vách đá sừng sững dưới bầu trời xanh, một không gian rộng mở to đẹp). Ca khúc chính Katachi Aru Mono do Kou Shibasaki trình bày đọat giải "Nhạc phim truyền hình xuất sắc nhất" tại giải thưởng truyền hình Nhật Bản lần thứ 42.

Thông tin

- Bộ phim được chuyển thể từ tiểu thuyết của Kyoichi Katayama. Tiểu thuyết thành công rực rỡ, số lượng bán ra hơn 3 triệu bản, nhiều hơn cả Rừng Na Uy của Haruki Murakami. Ở Việt Nam, tiểu thuyết do Nhã Nam phát hành với tên gọi "Tiếng gọi tình yêu giữa lòng thế giới.

- Dựa trên tiểu thuyết này còn có manga, phiên bản điện ảnh Nhật Bản (có Masami Nagasawa), phiên bản điện ảnh Hàn Quốc (My girl & I có Song Hye Kyo)

- Bộ phim thắng lớn tại giải thưởng truyền hình Nhật Bản lần thứ 42 tại các hạng mục: Phim xuất sắc nhất, Nam diễn viên chính xuất sắc nhất, Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất, Diễn viên mới xuất sắc nhất, Biên kịch xuất sắc nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Nhạc phim xuất sắc nhất, ...

- Hai diễn viên chính cùng biên kịch, đạo diễn đã tham gia một bộ phim thành công rực rỡ không kém là Byakuyakou (Hành trình trong mặt trời đêm) - phim này tóm gọn các giải thưởng tại giải truyền hình Nhật lần thứ 48.